Over Cursus Erfgoed in het bosbeheer najaar 2024

Werknemers die in het bos werkzaam zijn, zijn vooral groenspecialisten. Over het algemeen hebben zij wat minder kennis van de bijzondere cultuurhistorische elementen die in het landschap aanwezig kunnen zijn. Aandacht voor cultuurhistorische resten is echter uitermate belangrijk. Ze dragen immers bij aan de biodiversiteit van het landschap en zijn een stimulans voor de ontwikkeling van bijzondere flora en fauna. Reden waarom Stichting Probos en CH Advies in Lagen dit najaar voor de tweede maal de cursus 'Erfgoed in het bosbeheer organiseren.

Cultuurhistorische resten zijn vaak erg kwetsbaar en kunnen soms alleen met de inzet van moderne technieken opgespoord worden. Diverse soorten wallen bestaan bijvoorbeeld slechts uit subtiele verhogingen in het bos en zelfs grafheuvels vallen niet altijd direct op. Ook kuilen waar klapperstenen, leem of zand werd gewonnen en resten van schuttersputjes of loopgraven zijn kwetsbaar en niet altijd gemakkelijk terug te vinden. Bij de houtoogst wordt dit cultuurgoed al snel over het hoofd gezien en daarmee gaat het ongewild verloren.

In de cursus ‘Erfgoed in het bosbeheer’ staat het herkennen van cultuurhistorische relicten centraal.  Maar óók het beheer en het behoud van de karakteristieke resten. Immers: het herkennen, beschrijven en in kaart brengen van dit erfgoed is nodig om te komen tot verantwoord beleid en beheer. En daarmee tot een verantwoord omgaan met de geschiedenis van het bos. Het is juist deze geschiedenis waar ook de wandelaar doorgaans bijzonder in geïnteresseerd is; relevante items mogen dan ook getoond worden.

Deze cursusdag vraagt geen specifieke voorkennis. Meer informatie kan gevonden worden in het rapport Erfgoed in het bosbeheer – handleiding voor het integreren van erfgoedwaarden in het beheer (Probos, 2019) en in de praktijkgids Bosgeschiedenis en erfgoed – handreikingen voor (veld)onderzoek (Probos, 2012).

Doelgroep
Deze cursusdag is vooral bedoeld voor de praktische bosbeheerder die het bos kent vanuit de dagelijkse praktijk en andere geïnteresseerden in bosgeschiedenis.

Doel
De cursus beoogt beheerders met andere ogen naar hun bosgebieden te laten kijken en biedt  handvatten voor het omgaan met het erfgoed in het dagelijks bosbeheer. De cursus geeft antwoord op tal van vragen zoals: Wat zijn cultuurhistorische elementen? Welke soorten kun je tegenkomen? Hoe breng je de aangetroffen elementen in kaart? Welke bronnen zijn hiervoor beschikbaar? Wat kan de rol van vrijwilligers zijn?  Hoe behoud en versterk je elementen? Welke richtlijnen voor cultuurhistorische beleid zijn beschikbaar? En ook: Hoe kan cultuurhistorie een belangrijke aanvulling zijn voor biodiversiteit, bosbeheer, educatie en toerisme.